Legionella bacterie (Legionella pneumophila)
De legionella bacterie bevindt zich in lage concentraties in stilstaand water dat een temperatuur heeft tussen de 20 en 55 graden Celsius.
In bijvoorbeeld het water van een koeltoren (koelmachine) kan legionella zich uitstekend vermenigvuldigen en kan legionella onverhoeds in drinkwater belanden. Wanneer een mens dit water binnenkrijgt, kan dat geen kwaad.
Wanneer is legionella schadelijk?
Legionella is schadelijk voor de mens als hij of zij lucht inademt dat bestaat uit kleine druppeltjes water met daarin de legionella bacterie. Deze druppeltjes kan de mens binnenkrijgen door nevel in te ademen. Dat gebeurt bijvoorbeeld tijdens het douchen. Dan moet die nevel uiteraard wel de legionella bacterie bevatten. Dat is zelden het geval. Lees snel verder wanneer er sprake is van een risico op besmetting.
Risicofactoren legionella besmetting
Een legionellabesmetting komt niet vaak voor. Toch zijn er een paar scenario’s te bedenken waarin u een legionellabesmetting zou kunnen oplopen:
Gebruikt u een boiler om het water in op te slaan om te douchen, dan kan er een risico zijn dat u besmet raakt met de legionella bacterie. Zorg
U maakt bijvoorbeeld gebruik van een boiler of een combi-ketel waar het water in kan gaan stilstaan. Dan is het mogelijk dat u tijdens het douchen een legionellabesmetting oploopt. Gebruikt u een dergelijke boiler of een combi-ketel om het warme water in op te slaan, let er daarom op dat de temperatuur altijd 60ºC of hoger is. De legionella bacterie kan dan namelijk niet overleven en zich ook niet vermenigvuldigen.
Tevens kan het zijn dat u lange tijd de waterleidingen niet heeft gebruikt. U bent bijvoorbeeld op vakantie geweest. Dan is het belangrijk de waterleidingen eerst even te laten lopen, om deze door te spoelen. Spoel daarbij ook even de douchekop af.
Verschijnselen legionella
Er zijn meer dan 100 soorten legionella. De ene soort legionella is schadelijker voor de gezondheid van de mens dan de andere. De verschijnselen van een legionella besmetting lijken afhankelijk van de vorm op een griepvirus:
- hoofdpijn
- spierpijn
- ziek gevoel
- (zeer hoge) koorts
- hoesten
- kortademigheid
- braken
- diarree
De kans op een legionellabesmetting is het grootste wanneer u werkzaam bent in of woonachtig rondom een industriële omgeving waar water wordt gesproeid, verneveld of belucht. Dat geldt uiteraard vooral voor installaties waarin warm water stilstaat of in een gesloten circuit wordt rondgepompt. Denk daarbij aan:
- koeltorens
- luchtbevochtigers
- condensors
- hogedrukreinigers of gelijksoortige installaties
Een werkgever moet voorkomen dat legionella zich vermeerdert en verspreidt. In een legionella beheersplan moet vastliggen welke maatregelen tegen legionella worden genomen. Hierbij enkele voorbeelden:
- rekening houden in het ontwerp van installaties met een mogelijke legionella besmetting;
- voorschriften volgen bij het aanleggen van installaties;
- `dode einden’ vermijden bij aanleg of verandering van een installatie;
- systematisch schoonhouden en periodiek ontsmetten van watervoerende delen;
- stilstaand water vermijden;
- watertemperaturen hoger dan 60 graden Celsius aanhouden in geval van stilstaand water;
- legionella groei beperken met waterbehandeling technieken.
Bij de Arbo-dienst kunt u informatie inwinnen, welke risico’s er bestaan en welke maatregelen u kunt nemen tegen een legionellabesmetting.